Trong khóa học Lập Trình Vận Mệnh 14 tại Nha Trang, thầy tôi chia sẻ một bài học rất sâu:
Cảm xúc không tự sinh ra. Nó đến từ cách ta GÁN NGHĨA cho sự việc.
Và tôi nhận ra: cuộc sống mỗi ngày của tôi, dù nhẹ nhàng hay nặng nề, phần lớn không phải do hoàn cảnh quyết định – mà là do tôi đã chọn nhìn mọi chuyện theo cách nào.
CẢM XÚC KHÔNG PHẢI LÚC NÀO CŨNG “THẬT”
Thầy nói rằng cảm xúc chia làm hai loại: TÍCH CỰC và TIÊU CỰC.
Nhưng không phải vì chuyện xảy ra là xấu hay tốt – mà là ta đã gán cho nó ý nghĩa gì.
Ví dụ đơn giản:
-
Ai đó từ chối tôi → tôi nghĩ “Họ xem thường mình” → tôi thấy tức giận, tổn thương
-
Cũng cùng chuyện đó → tôi nghĩ “Họ có lý do riêng, mình sẽ hiểu sau” → tôi thấy bình thản, thông cảm
👉 Một sự việc – hai cảm xúc – tùy thuộc vào cách tôi diễn giải nó.
VẬY GÁN NGHĨA LÀ GÌ?
Gán nghĩa là cách tôi định nghĩa, diễn giải, kể lại một sự kiện trong tâm trí mình.
-
Tôi gán nghĩa tiêu cực → sinh ra cảm xúc tiêu cực
-
Tôi gán nghĩa tích cực → cảm xúc trở nên nhẹ nhàng, tích cực
Không phải hoàn cảnh làm tôi buồn. Chính cách tôi nghĩ về hoàn cảnh đó làm tôi buồn.
NHỮNG TÌNH HUỐNG THƯỜNG GẶP VÀ CÁCH TÔI CHUYỂN HOÁ CẢM XÚC
1. Khi bị từ chối
-
Trước đây: “Mình không đủ tốt rồi…”
-
Giờ đây: “Ai cũng có lý do riêng. Đây là cơ hội để mình hiểu bản thân hơn.”
→ Cảm xúc chuyển từ tổn thương → thành sự học hỏi.
2. Khi cãi nhau với người thân
-
Trước đây: “Tại sao họ luôn làm mình đau đầu thế này?”
-
Giờ đây: “Có thể họ đang có vấn đề bên trong. Mình cần lắng nghe hơn.”
→ Cảm xúc chuyển từ giận dữ → thành sự kết nối.
3. Khi thất bại trong công việc
-
Trước đây: “Tôi chẳng làm được gì ra hồn.”
-
Giờ đây: “Mỗi lần thất bại là một bước tiến hóa. Mình đang học.”
→ Cảm xúc chuyển từ tự ti → thành động lực.
TÔI ĐANG THỰC HÀNH GÌ MỖI NGÀY?
Để thay đổi cảm xúc, tôi bắt đầu từ việc quan sát chính mình. Dưới đây là một số thói quen mới tôi áp dụng:
✍️ Viết nhật ký chuyển hóa cảm xúc
-
Hôm nay có chuyện gì khiến tôi khó chịu?
-
Tôi đã gán nghĩa gì cho nó?
-
Nếu nhìn khác đi, tôi sẽ cảm thấy gì?
Việc này giúp tôi làm chủ lại dòng suy nghĩ bên trong.
🧠 Tự hỏi mình trước khi phản ứng
Khi cảm xúc tiêu cực nổi lên, tôi tạm dừng và hỏi:
-
“Cảm giác này đến từ đâu?”
-
“Có cách nào khác để nhìn sự việc này không?”
Chỉ cần đổi câu hỏi – cảm xúc cũng đổi.
💬 Thay đổi ngôn ngữ tôi dùng
Tôi học cách nói khác đi:
-
Thay vì: “Tôi stress quá!” → Nói: “Tôi đang cần nghỉ ngơi và thở chậm lại.”
-
Thay vì: “Mọi thứ đang sụp đổ.” → Nói: “Đây là cơ hội để mình điều chỉnh.”
TỔNG KẾT
Cảm xúc là món quà, không phải gánh nặng. Nhưng ta cần học cách mở nó đúng cách.
Tôi không thể thay đổi mọi hoàn cảnh trong đời. Nhưng tôi có thể chọn lại cách mình nhìn, nghĩ và cảm về chúng.
Và đó là sức mạnh thật sự.
Nếu bạn đang cảm thấy cuộc sống mình nặng nề, hãy thử nhìn lại:
-
Mỗi sự việc, mình đã gán nghĩa gì cho nó?
-
Có thể mình đang tự làm mình khổ mà không biết?
Chúc bạn sống nhẹ hơn – từ bên trong.
Và cảm ơn thầy, vì đã dạy tôi một bài học đơn giản mà sâu sắc đến thế